تقدیم به کسی که صبر را معنی کرد " عباس امیر انتظام قدیمی ترین زندانی سیاسی جمهوری اسلامی"
۱۳۸۸ اسفند ۸, شنبه
عباس امیرانتظام
از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
 | |
| شناسنامه | |
|---|---|
| زادروز | ۱۳۱۱ |
| زادگاه | تهران،  ایران |
| همسر | الهه امیرانتظام |
| اطلاعات سیاسی | |
| حزب سیاسی | جبهه ملی ایران |
| پست‌های قبلی | سفیر ایران در نروژ سخنگوی دولت موقت مشاور نخست وزیر مهدی بازرگان |
| وبگاه رسمی | وبگاه رسمی |
عباس امیر انتظام (۱۳۱۱-)، معاون نخست‌وزیر در دولت موقت مهدی بازرگان است. امیرانتظام اولین و قدیمی ترین زندانی سیاسی بعد از انقلاب ایران محسوب می‌شود که از تاریخ آذر ماه ۱۳۵۸ تاکنون در حبس به سر میبرد. وی تا قبل از محکومیتش سفیر ایران در اسکاندیناوی و سخنگوی دولت موقت مهدی بازرگان بوده‌است.
امیرانتظام در سال ۱۳۱۱ در تهران به دنیا آمد. وی متأهل و دارای سه فرزند است.
فهرست مندرجات[نهفتن] |
تحصیلات
- فوق لیسانس مهندسی برق و ماشین از دانشگاه تهران دانشکده فنی در سال ۱۳۳۴
- اخذ گواهی بتون از پاریس ۱۳۴۲
- کارشناسی ارشد در سازه ساختمان از دانشگاه برکلی آمریکا در سال ۱۳۴۳-۱۳۴۵
برخی سوابق
- مدیرعامل شرکت مهندسی مشاور تدبیر صنعت سال ۱۳۴۹
- معاون نخست وزیر و سخنگوی دولت موقت بازرگان
- نماینده ویژه رئیس دولت موقت در مذاکرات با ایالات متحده و اتحاد جماهیر شوروی ۱۳۵۸
- سفیر ایران در کشورهای اسکاندیناوی از سال ۱۳۵۸ تا تاریخ بازداشت (۲۸ آذر ۱۳۵۸)
فعالیت‌های سیاسی و اجتماعی
امیر انتظام در سال ۱۳۲۷ ضمن تحصیل در دبیرستان دارالفنون جذب جنبش ملی شدن صنعت نفت به رهبری دکتر مصدق شد. در سال ۱۳۳۲ نامه اعتراضیه نهضت مقاومت ملی ایران نسبت به کودتای ۲۸ مرداد را در تهران به نیکسون داد و تا سال ۱۳۴۲ مرحوم مهدی بازرگان را در فعالیت‌های سیاسی همراهی نمود. پس از آن مجدداً از سال ۱۳۴۹ تا روز دستگیری در کنار وی به مبارزه پرداخت.
اتهام ارتباط امیرانتظام با جاسوسان
۲۷ آذر ۱۳۵۸ عباس امیرانتظام به اتهام همکاری با سازمان جاسوسی سیا و ارتباط پنهانی با آمریکا از سوی دادستانی کل کشور بازداشت شد. دانشجویان مسلمان پیرو خط امام تأکید داشتند اسناد و مدارک زیادی دال بر ارتباط‌های سری امیرانتظام با آمریکایی‌ها در اختیار دارند.
فعالیت‌های پس از انقلاب
او بعد از انقلاب به‌عنوان سخنگوی دولت بازرگان و سپس سفیر ایران در سوئد و اسکاندیناوی به فعالیت پرداخت.[۱]
بازداشت و محاکمه
اشغال سفارت آمریکا با اعتراض و مخالفت دولت موقت بازرگان مواجه گردید و آنان یک روز بعد استعفای خود را به آیت الله خمینی تقدیم کردند. اندکی بعد از اشغال سفارت، وی در حالیکه در کشورهای اسکاندیناوی به عنوان سفیر ایران فعالیت می‌کرد، به تهران فراخوانده و در ۲۸ آذر ۵۸ بازداشت شد.
در جریان محاکمه وی، شیخ علی تهرانی با انتشار نامه‌ای خطاب به بنی صدر -رییس جمهور وقت- در ۱۵ فروردین ۶۰ خواستار مداخله وی در دادگاه غیر قانونی امیر انتظام شده بود. [۲] در خلال دستگیری و محاکمه امیرانتظام، احزاب و گروه‌های چپ برای تخریب چهره وی و دولت موقت بازرگان، با انتشار مقالات و بیانیه‌هایی روی جاسوسی امیرانتظام تمرکز زیادی کردند.
با این حال طبق گفته‌های فرشته بازرگان، دختر مهدی بازرگان، تنها دغدغه مهدی بازرگان تا واپسین روزهای عمرش مساله زندانی بودن امیرانتظام بوده‌است که مهدی بازرگان را رنج می‌داده‌است و مساله آزادی امیرانتظام را، به عنوان آرزویی ناکام یاد می‌کرده‌است.
وی در تاریخ ۲۸/۹/۱۳۵۸ به اتهام توطئه برای انحلال مجلس خبرگان،[۳] مخالفت با نظام ولایت فقیه، تلاش برای ایجاد اختلاف بین فلسطینیان و لیبیایی‌ها با ایران، فراری دادن سران رژیم سابق و ارائه اطلاعات سری به آمریکائیان دستگیر و پس از ۴۵۴ روز بازداشت در سلول انفرادی، در دادگاه ویژه انقلاب بدون حضور وکیل و هیئت منصفه به اعدام محکوم شد که با تلاش مهدی بازرگان به حبس ابد تقلیل یافت.[نیازمند منبع] وی هم اکنون در حال سپری کردن دوران محکومیت خود می‌باشد. او در تمامی این سال‌ها خواستار برگزاری دادگاه تجدید نظر و اعاده حیثیت خویش است.[۴]
او در کتاب خاطرات خود می‌گوید:
| « | پس از چهار صد و پنجاه و چهار روز اقامت در سلول انفرادی بدون ملاقات با کسی در روز ۲۶ اسفند ۱۳۵۹ محاکمه اش شروع شده و در تمام این مدت از حق ملاقات و امکان مشاوره با وکیل محروم بوده‌است:» تنها ارتباط من با دنیای خارج از سلول، روزنامه بود که گاهگاهی به من می‌دادند و من همه مطالب آن را می‌خواندم و در سلولم نگاه می‌داشتم.[۵] | » |
امیرانتظام ادامه می‌دهد: در این حال اختلاف شدیدی نیز بین بنی صدر، رییس جمهور وقت و شورای انقلاب بروز کرده بود و در چنین جو پرتلاطم و وحشت آوری تصمیم گرفته شد که مرا در روز ۲۶ اسفند محاکمه و در روز ۲۹ اسفند اعدام کنند اما یک روز قبل از شروع دادگاه بنا به پیشنهاد مرحوم بازرگان که پس از استعفا از نخست وزیری، نماینده مجلس در دوره اول و نیز عضو شورای انقلاب بود، قرار شد که برای حل اختلافات بین رییس جمهور و شورای انقلاب یک کمیسیون سه نفری با عضویت دکتر بهشتی، آیت الله اشراقی و حجت الاسلام محمد یزدی تشکیل شود.»
محاکمه او یکی از جنجالی ترین دادگاه‌های پس از انقلاب بوده‌است. او از اولین زندانیان سیاسی محبوس در اوین پس از انقلاب بود. او از منابع گزارش گالیندوپل (نماینده کمیسیون حقوق بشر سازمان ملل) در سال ۷۰ پیرامون وضعیت حقوق بشر در زندانهای ایران بوده‌است.
مصاحبه با روزنامه جامعه
وی در مصاحبه با روزنامه جامعه (توسط ابراهیم نبوی) که ۷، ۸، و ۹ اردیبهشت ۷۷ منتشر شد در باره اتهام جاسوسی آمریکا می‌گوید:
در نوزده سال (از سال ۱۳۵۸ تا سال ۱۳۷۷) گذشته منتظر چنین فرصتی بودم که این سؤال در داخل کشور از من پرسیده شود و من بتوانم مسائل را به اطلاع هموطنانم برسانم. شما اطلاع دارید که در دولت موقت من معاون نخست وزیر، سخنگوی دولت و مسئول مذاکره و مکاتبه با تمام سفارتخانه‌ها در داخل کشور بودم، از جمله آمریکا ؛ و ما با آمریکا بیشترین قراردادها را داشتیم، چیزی حدود ۱۲۰۰ قرارداد ؛ بنابراین مراجعهٔ آنها برای ارتباط با دولت بیشتر با نخست وزیری انجام شد. چه آقای سولیوان به طور شخصی و یا کاردار ایشان و یا از طریق مکاتباتی که با ما صورت می‌گرفت. بنابراین ملاقات‌ها به صورت روزانه یا چند بار در هفته انجام می‌شد.
ملاقات‌ها کاملاً رسمی و در دفتر نخست وزیری انجام می‌گرفت و معمولاً در حضور عده‌ای از همکاران من که در قسمت سیاسی کار می‌کردند در دفتر خودم اتفاق می‌افتاد. نامه‌هایی را که نمایندگی‌های دولت‌های خارجی در ایران به نخست وزیری می‌نوشتند، من مطالعه می‌کردم و نتیجه را به مهندس بازرگان، نخست وزیر، اطلاع می‌دادم. این مسئولیت را آقای بازرگان به من داده بودند. ما با همهٔ سفارتخانه‌ها مکاتبه می‌کردیم و جواب نامه‌های آنها را می‌دادیم. از جمله سفارت آمریکا. بعدها وقتی در آبان ۱۳۵۸ سفارت آمریکا اشغال شد و اسمش را گذاشتند جاسوس خانه، تمام مکاتباتی را که از آنجا به دست آوردند، به عنوان اسناد لانهٔ جاسوسی تلقی کردند، در حالی که این اسناد مکاتباتی رسمی و قانونی است که بین دولت آمریکا و دولت ایران انجام شده و بخشی از آنها را من از طرف نخست وزیر امضاء کردم، اما آنهایی که سفارت را اشغال کردند، این نامه‌ها را به عنوان اسناد جاسوسی علیه دولت وقت و شخص من مورد استفاده قرار دادند. مطلقاً چیز دیگری نبود، مطلقاً.
قبل از انقلاب من در کنار آقای مهندس بازرگان بودم و به عنوان مترجم ایشان در ملاقات با آقای سولیوان یا سفیرآلمان یا سایر سفرایی که با ایشان ملاقات می‌کردند حاضر می‌شدم. این ملاقات‌ها در دفتر من انجام می‌شد، خود آقای بازرگان هم بودند. گاهی آقای سولیوان بودند، گاهی آقای استمپل در آن جلسات حاضر می‌شدند و من هم کار خودم را به عنوان مترجم انجام می‌دادم. ملاقات دیگری انجام شد که در آن ملاقات آیت الله اردبیلی، آقای بازرگان، آقای سولیوان، آقای استمپل و من بودیم. این ملاقات در منزل آقای دکتر بیژن سحابی انجام شد.
منظورم این است که ما در تماس با دولت‌های خارجی مثل دولت آلمان، روسیه یا آمریکا دیدگاه‌های آنها را در می‌یافتیم، این ملاقات‌ها بین مهندس بازرگان با سفرای این کشورها اتفاق می‌افتاد و من به عنوان مترجم در این ملاقات‌ها حضور داشتم. [۶]
اخراج از اوین
در خواست وی برای برگزاری دادگاه تجدید نظر و اعاده حیثت هم از سوی مقامات رد می‌شود. او توصیه مقامات قضایی برای نوشتن درخواست عفو در ابتدای دهه هفتاد را رد می‌کند[نیازمند منبع]، اما به تعبیر خودش چند سال بعد از اوین اخراج می‌شود.[۷]
مصاحبه، پرونده‌های تازه، زندان و حبس خانگی
پس از ترور اسدالله لاجوردی زندانبان معروف، وی در مصاحبه‌ای که شهریور ۷۷ با رادیو آمریکا داشت لاجوری را «جلاد» نامید و به انتقاد از عملکرد لاجوردی پرداخت. این مصاحبه منجر به تشکیل پرونده‌ای جدید علیه وی با شکایت خانواده لاجوردی به اتهام «تهمت» و مدعی العموم به اتهام «اقدام علیه امنیت ملی» شد و در سال ۷۹ مجدد به اوین بازگردانده شد. اولین جلسه دادگاه وی در ۲۳ خرداد ۸۵ برگزار شد. او در دادگاه تاکید کرد :«هرآنچه در مصاحبه سال ۷۷ گفتم، حقیقت است.» دستگاه قضایی چندی بعد علیرغم زندانی کردن وی، این پرونده را بست.[۸]
سال ۱۳۸۲ امیرانتظام در نامه‌ای و مقاله‌ای مجموع تجربیات و مطالعات خود را در جزوه‌ای با عنوان رفراندوم نوشت و در آن با مخالفت با طرح دو لایحه سید محمد خاتمی رییس جمهور، به جامعه ایرانی نوشت:
| « | «اصلاح قانون اساسی مشکلی را حل نمی‌کند بلکه متمدنانه ترین و دموکرات ترین راه حل برپائی رفراندومی برای تعیین نوع حکومت ایران زیر نظارت نهادهای بین المللی است». | » |
بعد از انتشار این مقاله بار دیگر او راهی زندان شد.
سومین دوره زندانی که در اردیبهشت سال ۸۲ با انتشار طرح رفراندوم برای تعیین حکومت به آن گرفتار شد، مهرماه سال گذشته و در زمانی متوقف گردید که به گواه پزشکان انواع بیماری‌ها و نیاز به عمل جراحی فوری ماندن وی را در زندان غیرممکن کرده بود. او اکنون رسما هنوز یک زندانی است که در مرخصی استعلاجی به سر میبرد و هر روز ممکن است بر اساس نظر دستگاه قضا به زندان بازگردانده شود.[۹]
تفکر مبارزاتی امیرانتظام
امیرانتظام معتقد به ایجاد گفتمان جدیدی برای اصلاح اوضاع در ایران است.از اینرو در سال ۱۳۸۷ نامه‌ای به بان کی مون،دبیر کل سازمان ملل نوشت و خواستار دخالت سازمان‌های بین المللی در بررسی وضعیت حقوق بشر در ایران شد. وی سعی در جهت همسو کردن شاخه‌های اپوزوسیون را دارد.
دیدار با نماینده سازمان ملل
نمایندگان سازمان ملل در سال ۸۱ نیز مجدداً با امیر انتظام دیدار کردند. این برای اولین بار پس از ۷ سال بود که مقامات ایران اجازه بازدید نمایندگان کمیسیون حقوق بشر را به این سازمان دادند.[۱۰] پنج عضو از «گروه کاری پیگیری بازداشت‌های خودسرانه» وابسته به سازمان ملل متحد، روز شنبه ۲۶ اسفند ۸۱ دیدار خود را از ایران آغاز کردند.
امیرانتظام در ۲۸ آگوست ۲۰۰۸، نامه‌ای به دبیرکل سازمان ملل، بان کی مون نوشت و خواستار دخالت سازمان ملل و کمک آنها در برقراری حقوق بشر و آزادی در ایران شد.
انتشار کتاب خاطرات: آنسوی اتهام
وی در شهریور ۸۱ کتاب خاطرات خود را با عنوان «آنسوی اتهام» توسط نشر نی منتشر کرد. کتاب در دو جلد منتشر شده و در مجموع ۶۸۰ صفحه دارد. اما بیشتر این صفحات به ضمایم و گزارش محاکمه اختصاص دارد. آنچه به خاطرات امیرانتظام مربوط می‌شود همان ۱۷۵ صفحه اول کتاب است که از ۱۷ شهریور ۱۳۵۷ آغاز و به زمان محاکمه اش ختم می‌شود.[۱۱]
مجادله با عباس عبدی
بعد از انتشار کتاب «آن سوی اتهام- خاطرات امیرانتظام» بین عباس امیرانتظام و عباس عبدی، امیرانتظام وی را بازجوی روزهای اول دستگیری خود خواند که با نفرتی تمام به او ناسزا می‌گفت.
عبدی این مطلب را تکذیب کرد و در مصاحبه‌ای گفت که اميرانتظام وی را با شخصی به نام حسن عباسی که نامش نه مستعار بلکه واقعی است اشتباه گرفته‌است.
در آن نامه عباس عبدی به عنوان یکی از دانشجویان اشغال کننده سفارت آمریکا در تهران، با اشاره به کیفرخواست اولیه امیرانتظام که وی را به جاسوسی متهم می‌کرد نوشت:«زندان او طولانی شد و پنج سال حبس، وی را کفایت می‌کرد».
کمتر از یک سال بعد از این مجادله، عباس عبدی به اتهام فروش اطلاعات به دستگاه‌های آمریکائی محاکمه و به 2 سال زندان محكوم شد.
پیشنهاد تشکیل کنگره ملی
وی در سالهای اخیر کماکان به فعالیت‌های سیاسی خود ادامه داده‌است. پیشنهاد تشگیل کنگره ملی،[۱۲] در خواست از سازمان ملل برای نظارت بر انتخابات ریاست جمهوری سال ۸۴ در ایران [۱۳] و تماس و حمایت از تشکل‌های دانشجویی برخی از اقدامات وی است.
حمایت از جنبش سبز ایران
امیر انتظام پس از سی امین سالگرد زندانی شدن خود پیامی به ملت ایران در سایت خود درج کرد و حمایت خود را از جنبش سبز ایران اعلام نمود.[۱۴][۱۵]
جوایز بین المللی
- جایزه بین المللی حقوق بشر «برونو کرایسکی» در سال ۱۳۷۵
- جایزه بین المللی شهامت اخلاقی «کرانسکی» در سال ۱۳۸۳
کتاب‌ها
- آن سوی اتهام جلد نخست خاطرات عباس امیر انتظام
- آن سوی اتهام جلد دوم محاکمه و دفاعیات عباس امیر انتظام در دادگاه انقلاب
- ناگفته‌های انقلاب ۵۷ گفتگوهای روزبه میرابراهیمی با عباس امیرانتظام
| ر. | وزیر | وزارت‌خانه | ر. | وزیر | وزارت‌خانه |
| ۱ | شکوهی، رجایی | آموزش‌وپرورش | ۱۲ | طاهری | راه |
| ۲ | اسلامی | ارتباطات | ۱۳ | میناچی | جهانگردی |
| ۳ | امیرانتظام | سخنگو | ۱۴ | احمدزاده | صنایع |
| ۴ | اردلان | دارایی | ۱۵ | شریعتمداری | علوم |
| ۵ | سنجابی،یزدی | خارجه | ۱۶ | دوزدوزانی، حبیبی | ارشاد |
| ۶ | صدر | بازرگانی | ۱۷ | فروهر | کار |
| ۷ | سامی | بهداشت | ۱۸ | حاج سیدجوادی | کشور |
| ۸ | یدالله سحابی | مشاور | ۱۹ | کتیرایی | مسکن |
| ۹ | ایزدی | کشاورزی | ۲۰ | معین‌فر | نفت |
| ۱۰ | مبشری | دادگستری | ۲۱ | تاج | نیرو |
| ۱۱ | مدنی،چمران | دفاع |
پانویس
- ↑ Kosoof - Arash Ashoorinia's Photography - December 27, 2005
- ↑ Iranian Jurist Questions Legality Of Ex-Deputy Premier's Spy Trial - New York Times
- ↑ عباس امیرانتظام از جمله در نامه‌ای به حنا مخملباف در پاییز ۱۳۸۸ به این موضوع اشاره کرده است، و ابتکار تهیهء «طرح انحلال مجلس خبرگان» توسط جمعی از اعضای دولت موقت را دلیل اصلی محکومیت خود می‌داند.
- ↑ زندگینامه | وب سایت رسمی مهندس عباس امیرانتظام | Abbas Amirentezam | Amir entezam | دولت موقت | بازرگان | عباس امير انتظام | اميرانتظام
- ↑ BBC Persian
- ↑ مصاحبه با روزنامه جامعه در سال 1377 | وب سایت رسمی مهندس عباس امیرانتظام | Abbas Amirentezam | Amir entezam | دولت موقت | بازرگان | عباس امير انتظام | اميرانتظام
- ↑ مصاحبه با روزنامه جامعه در سال 1377 | وب سایت رسمی مهندس عباس امیرانتظام | Abbas Amirentezam | Amir entezam | دولت موقت | بازرگان | عباس امير انتظام | اميرانتظام
- ↑ هرآنچه در مصاحبه سال 77 گفتم، حقیقت است: عباس امیرانتظام در جلسه محاکمه - © 2009تمام حقوق این وب‌سایت بر اساس قانون کپی‌رایت برای رادیو فردا محفوظ است
- ↑ BBC Persian
- ↑ BBC Persian
- ↑ BBC Persian
- ↑ BBCPersian.com
- ↑ عباس امیرانتظام از دبیر کل سازمان ملل متحد خواست برای نظارت بر انتخابات دوره نهم ریاست جمهوری اسلامی هیاتی را به ایران بفرستد - © 2009تمام حقوق این وب‌سایت بر اساس قانون کپی‌ر...
- ↑ همراه مردم تا پای جان ایستاده‌ام
- ↑ به بهانه ی ۳۰ سال زندان - امیرانتظام:همراه مردم تا پای جان ایستاده‌ام
منابع غیر فارسی
پیوند به بیرون
| |||||||||||||||||||||||||||||
ارسال به:
::
::
::
::
::
::
::
::
0 نظرات ::
ارسال یک نظر